Via overlappende beelden, roept deze tentoonstelling bij de bezoeker gemengde gevoelens op van verbazing, eigen ervaringen, nieuwsgierigheid en vraagtekens. De vraag is op welke manier een stad openbare toiletten opvat en beheert. Is de stadspolitiek inzake toegang tot toiletten niet de weerspiegeling van de manier waarop ze de samenleving maakt?
Een fotograaf, een toiletjuffrouw
De fotograaf Patrice Niset ontmoet mannen en vrouwen aan het werk, dringt binnen in hun leefwereld, benadert hun werkzaamheden, hun werkplek, de diensten die ze leveren. Bij uitbreiding dient het leven in de stad zich aan als logisch verlengstuk van zijn werk. Zijn lens vat al wat het metabolisme van de stad doet functioneren. De toegang tot de openbare toiletten maakt daar wezenlijk deel van uit. Patrice heeft daarom een fotografische inventaris gemaakt van de vaak goed verborgen publieke urinoirs van de hoofdstad.
Cristina Cerqueira is in Portugal geboren tijdens de dictatuur van Salazar. In haar lyceum las ze de antifascistische slogans op de muren en deuren van de toiletten. Waar zij vandaan komt, waren de toiletten oorden van weerstand. Veel later wordt Cristina “madame pipi” in de Beursschouwburg, een avantgardistische Brusselse club. Ze herinnert zich dat daar de WC uitnodigt tot vrije expressie. De woorden sluipen als vanzelfsprekend weg uit de toiletten naar de vrijheid. Het tafeltje waarop meestal een schoteltje staat voor wat centen groeit uit tot een creatief arsenaal van schriftjes, potloden, scharen en lijm… Wie het toiletbezoek niet kan betalen met klinkende muntjes, kan betalen met een tekening. Cristina maakt van een gewoonlijk betaalde service een menselijke ontmoetingsplek. Onverwachte momenten, geïmproviseerde feestjes ontstaan spontaan in de toiletten van de Beursschouwburg, die een aparte plek wordt in het Brussels nachtleven. In de loop der jaren heeft Cristina zo’n 200 schriftjes verzameld met allerlei kunstzinnige creaties.
Tijdens zijn inventarisering van de openbare toiletten, maar trouw aan zijn belangstelling voor het werk, benadert Patrice verschillende “madames pipi”. Zijn tocht kruist die van Cristina. Uit deze ontmoeting ontspringt een gemeenschappelijk, mooi en nuttig project: een dialoog creëren tussen de foto’s van Patrice en de notaboekjes van Cristina, een dubbele blik op een realiteit waaraan niemand ontsnapt.
… en een grafitti kunstenaar
Danger Dan is al vele jaren geboeid door Cristina’s initiatief en werkt samen met haar aan het valoriseren van haar verzameling. Hij werkt mee aan de artistieke leiding en aan de bewegwijzering van de expo Piss and Love in La Fonderie.
De tentoonstelling omvat een vijftiental foto’s gekleefd op WC-brillen. Bij het opheffen van elke prent ontdekt de bezoeker een schriftje geopend op een dubbele pagina tekeningen. Heel de enscenering gebeurt in een grote kubus. Men komt erin net zoals in openbare toiletten. De combinatie van foto’s en de schriftjes, met de informatie op de openbare toiletten in Brussel en de sleutelwoorden onder de vorm van graffiti, nodigen uit tot bezinning.
Om aan die ruimte een “meer dan levensechte” toets te geven, vraagt men aan de bezoekers om stiekem ook tags op de muren aan te brengen.
Vernissage nu vrijdag 25 maart om 18.30u, vrije toegang zonder reservering. De tentoonstelling is te zien vanaf 26 maart tot 26 juin 2022.